CANS, RSI, muisarm
CANS, ook wel RSI of muisarm genoemd
Inleiding
Wat betekenen CANS, RSI en muisarm CANS is de afkorting van Complaints of Arms, Neck and Shoulder (klachten van arm, nek en schouder). Het gaat hier om een aantal klachten van nek, schouder, arm, pols en hand.
Er kan sprake zijn van een klacht die te diagnosticeren is en we spreken dan van een specifieke CANS (tenniselleboog, bicepstendinose). De klachten kunnen ook a-specifiek zijn, verschietende pijn, tintelingen die niet op een bepaalde aandoening duiden. Dat is een aspecifieke CANS.
RSI is de oude term en is een afkorting van Repetitive Strain Injuries (herhaaldelijke overbelastingsaandoeningen). De muisarm is ook een achterhaalde naam. Die ontstond omdat het pakket van klachten (ofwel het syndroom) voor het eerst werd beschreven bij mensen die veel met een computermuis werkten. Inmiddels weten we dat dat niet de enige manier is om CANS op te lopen.
Diagnose CANS
Voordat de diagnose CANS wordt gesteld, wordt er goed gekeken of er geen andere oorzaak voor de klachten aan ten grondslag ligt.
Na een val kan er natuurlijk sprake zijn van een kneuzing of een breuk Zijn er reumatische ziekten? RA, arthrose, Bechterew, Polymyalgia Rheumatica Zijn er maligniteiten, longtumoren, zijn de okselklieren in orde Is er sprake van een hartkwaal die in de arm uitstralende pijn geeft Soms geeft prikkeling van het middenrif uitstralende pijn in een arm Hoewel de klachten en de plaatsen van de klachten verschillen, hebben ze gemeen dat ze op een bepaalde manier zijn ontstaan.
Allereerst een steeds weer geldende wet: als de belasting groter is dan de belastbaarheid, dan ontstaan er vroeg of laat problemen.
Bij CANS is er sprake van een overbelasting. Het gaat hierbij om kleine bewegingen die heel vaak herhaald worden. Als daarbij de spierspanning die wordt gebruikt hoger is dan nodig (krampachtig werken) en bovendien de houding niet optimaal is, dan ontstaan er allerlei irritaties in spieren en pezen. Stress speelt een rol bij het ontstaan van een ongezond hoge spierspanning en daardoor een verminderde doorbloeding en dus lokale schade. Ook kunnen door de te korte, dus dikke spieren en een verkeerde houding bloedvaten en zenuwen klem komen te zitten.
Beeldschermwerkers, maar ook inpakkers, metselaars en andere groepen mensen die steeds weer dezelfde beweging moeten maken kunnen hier last van krijgen.
Fasering
Er zijn verschillende fases van CANS. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk met een behandeling te beginnen, voordat de klachten chronisch zijn geworden.
Gevoelige spieren en/of pezen, lokale vermoeidheid, krampgevoel, krachtsverlies. Bepaalde handelingen worden vermeden. Deze klachten verdwijnen na een nacht of een weekeinde rust. Aanhoudende pijn, sterkere zwellingen, algehele vermoeidheid, veel beperkingen thuis en op werk. De klachten verdwijnen niet na een weekeinde rust. Door pijn en beperkingen is men niet meer in staat om naar behoren werk te verrichten. Herstel
Als een overbelasting tijdelijk is, dan kan het lichaam zich daarna gewoon herstellen. Het aangetaste bindweefsel heeft de gewoonte om volledig te herstellen als er geen herstel-beperkende factoren aanwezig zijn. Rust, ijs, eventueel pijnstillers kunnen daarbij helpen. Bedenk wel dat rust er voor zorgt dat het systeem verzwakt en daardoor minder belasting kan hebben dan voorheen. Als de belastbaarheid dan weer op het oude niveau komt, dan zijn we daar nog minder tegen opgewassen dan in het verleden. De belasting mag immers nooit hoger zijn dan de belastbaarheid. Dus: of de belasting moet omlaag, of de belastbaarheid moet omhoog. En eigenlijk moeten we zowel de belasting als de belastbaarheid aanpakken. Alleen maar een tijdje rust is niet voldoende. Als een te hoge spierspanning een gewoonte is geworden kunnen ontspanningstechnieken u helpen om die basisspanning omlaag te krijgen.
De behandeling
Fysiotherapie kan u helpen de balans tussen belasting en belastbaarheid weer te hervinden. Vroegtijdige herkenning en behandeling is daarbij belangrijk. Hoe langer de klachten bestaan, deste trager en moeilijker de genezing. Neem de tijd, analyseer het probleem. Als er sprake is van een specifieke CANS, dan wordt dat probleem gericht aangepakt. De aangedane structuren krijgen rust om wat te kunnen herstellen. IJs kan helpen. Daarna moet de belastbaarheid weer omhoog. Er moet stevig geoefend worden om de kracht en de lengte van de spieren te optimaliseren. Bij beperkingen moet de mobiliteit weer toenemen. Dit eist veel van uw eigen inzet. Zonder oefenen komt u er niet!
Daarnaast zijn er 6 aspecten waarop we bij CANS de aandacht gaan richten: als er een vergeten wordt dan blijft het probleem bestaan. We bespreken elk aspect en u kunt zelf beoordelen in hoeverre er iets aan gedaan kan worden.
- 1. Aandacht voor de werkplek.
Belangrijk zijn de inrichting van de werkplek en het gebruik ervan. Let op: aanpassing van de werkplek alleen is geen tovermiddel. Zelfs op een perfecte, persoonlijk aangemeten stoel kan je volkomen verkeerd gaan zitten. In dat geval kan je het geld van zo’n stoel beter meteen weggooien. Een goede stoel is pas het begin. Daarna komt het belangrijkste: je bewust worden van hoe je daarin moet zitten. Een fysiotherapeut leert u precies hoe u moet zitten. Een mens moet bewegen en zelfs een optimale houding zo veel mogelijk afwisselen. Bewegingsarmoede is ziekmakend. Een slechte, niet afgewisselde houding is puur slecht. Durf ook eens op te staan, te bewegen, de gang door te lopen of zelfs te rennen, naar de koffie-automaat te lopen.
- 2. Aandacht voor de werkorganisatie.
De flexibiliteit in het werk moet niet alleen lichamelijk zijn: ook geestelijke flexibiliteit draagt bij aan het welbevinden en het voorkomen van problemen van het bewegingsapparaat. Het zelf kunnen inrichten van het werk, het kunnen loslaten ervan, zijn heel belangrijk bij het voorkomen van stress en daardoor ook van CANS. Het tot op zekere hoogte zelf kunnen indelen van de agenda is onontbeerlijk. Laat je niet opjutten: niet door jezelf en niet door de baas. Uiteindelijk word je daar ziek van, en daar is niemand bij gebaat. Wissel het werk af; niet eerst alle telefoontjes en dan alle e-mail. Berg tussendoor eens wat op.
- 3. Aandacht voor de werkdruk en de bedrijfscultuur
Stress en deadlines zorgen voor te hoge spierspanningen en daardoor voor CANS. Zijn de werkverhoudingen goed? Een beetje stress leidt tot hogere prestaties, van teveel stress, en zeker als dat ook nog eens langdurig is, word je ziek. Denk niet dat het dan alleen om psychische ziekten gaat; zelfs voor griep word je vatbaarder als je gestresst bent.
- 4. Aandacht voor de werkwijze.
Houding, rekoefeningen en bewegen zijn belangrijk. Eventueel kan praten met maatschappelijk werker over de houding ten opzichte van het werk en het verantwoordelijkheidsgevoel helpen een en ander weer in de juiste context te plaatsen. Het is belangrijk om van tijd tot tijd zowel het werk als de spieren los te laten. (Psyche en fysiek werken samen: als je psychisch niet los kan laten zijn je spieren ook gespannen.) Luister naar wat er in het lichaam gebeurt.
- 5. Aandacht voor de werktijden
Houdt de werktijden in de gaten. Werk nooit onafgebroken in dezelfde houding. Een tijdlang stevig overwerken omdat een klus geklaard moet worden geeft een groter risico om CANS op te lopen.
- 6. Aandacht voor de situatie thuis
Vreemd genoeg wordt er in de literatuur nooit iets gezegd over de situatie thuis. Het lijkt wel, of CANS alleen en uitsluitend op de werkvloer ontstaat. Niets is minder waar. Iemand die thuis stevige, soms onoplosbare problemen heeft, neemt de bijbehorende stress mee naar het werk. De daardoor sterk verhoogde spierspanning kan op het werk overbelasting gaan geven. Een fysiotherapeut wil graag weten OF er spanningen zijn, WAT u er aan doet en WELKE hulp u al gezocht heeft. Het is echter niet nodig om precies te vertellen wat er allemaal aan de hand is.
Sporten
Na een hele dag op de werkplek is het ontzettend belangrijk het lichaam eens intensief te gebruiken. Dat kan in de sportschool, maar wandelen, fietsen en zwemmen zijn ook uitstekend. Grote bewegingen, kracht ontwikkelen, lichamelijk fit zijn is altijd heerlijk. Loop je eens helemaal leeg, waai eens lekker uit.
Zie ook:
- CANS/KANS
- Oefentherapeut Cesar
- Oefentherapeut Mensendieck
- TENS
- Neurofeedback
- Richtlijn voor begeleiding door bedrijfsarts bij KANS
- CANS
