Rugklachten:lage rugpijn, spit, lumbago

Uit Wikifysio
Versie door Sander (Overleg | bijdragen) op 24 feb 2011 om 10:46 (Bron:)

(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken

Rugklachten: lage rugpijn, spit en lumbago

Wat is het?

Pijn in de rug, iedereen heeft er wel eens last van. Lage rugpijn, ook wel spit of lumbago genoemd, is pijn in het gebied tussen de onderste ribben en de billen. De pijn kan erg hevig zijn, vooral tijdens het bewegen.

Lage rugpijn komt veel voor. Mensen van alle leeftijden kunnen er last van hebben. Van de tien mensen krijgen er zes tot negen tenminste één keer lage rugpijn. Bij sommige mensen blijft het bij die ene keer maar andere mensen krijgen de rugpijn regelmatig terug.

Meestal is er niets ernstigs aan de hand en is de pijn binnen één à twee maanden verdwenen. Als de pijn langer dan drie maanden aanhoudt, wordt gesproken van chronische rugpijn. Met rugpijn wordt hier aspecifieke lage rugpijn bedoeld: dat wil zeggen dat er geen aantoonbare ziekte of beschadiging is die de pijn veroorzaakt.

Meestal verdwijnen de klachten vanzelf na zes weken. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit in 95 procent van de gevallen zo is. De huisarts zal in die eerste zes weken niet doorverwijzen naar andere behandelaars. Wel wijst de huisarts erop wat iemand zélf kan doen om de klachten te verminderen. Daarbij kan de huisarts het boekje 'Zelf iets doen aan lage rugpijn' meegeven. Zie hiervoor ook 'Wat kan helpen' hieronder.

Als de klachten na zes weken nog niet over zijn, kan de huisarts doorverwijzen naar bijvoorbeeld oefentherapie Cesar-Mensendieck of fysiotherapie.

Een enkele keer kan er wel een ernstige oorzaak van de rugpijn zijn. Iemand met rugpijn die ook de controle over darmen of blaas verliest, 's nachts wakker wordt van de pijn, langdurig koorts heeft, of veel is afgevallen zonder ziek te zijn of te lijnen, dient contact op te nemen met de huisarts.


Waardoor kan het komen?

De oorzaak van lage rugpijn is niet altijd duidelijk. Zo kan het bijvoorbeeld ontstaan door overbelasting van de rug, een verkeerde beweging, zwaar en verkeerd tillen, blootgesteld worden aan lichaamstrillingen, een slechte lichamelijke conditie, langdurig in een gedraaide houding blijven, overgewicht of door te zware borsten.

Een combinatie van de lichamelijke belasting met psychosociale factoren (bijvoorbeeld een hoog werktempo, mentale belasting en angst) kan een ongunstig effect hebben op rugpijn.

Sommige mensen met rugpijn worden bang voor de pijn en gaan daardoor minder bewegen terwijl dit een averechts effect heeft. Weinig beweging leidt tot zwakke spieren en verhoogt juist meer kans op pijn.

In sommige beroepen was het vroeger normaal dat iemand op een gegeven moment een 'versleten rug' had. Tegenwoordig zijn er strenge regels voor gezonde arbeidsomstandigheden waardoor werknemers niet te lang, te vaak of te zwaar mogen tillen. Daardoor wordt de kans op rugklachten door werk verlaagd.


Hoe wordt het vastgesteld?

Lage rugklachten hebben zelden een ernstige oorzaak. Allereerst wil de arts een ernstige oorzaak zoals een beschadiging of afwijking uitsluiten. De arts doet dit door het stellen van vragen, dit wordt anamnese genoemd. De vragen gaan over de plaats van pijn, eventuele uitstraling naar andere delen van het lichaam, het begin van de pijn, hoe lang de klachten al bestaan, hoeveel last men ervan heeft en of er nog andere klachten zijn.

Daarnaast kan de huisarts een lichamelijk onderzoek doen. Hierbij kijkt de arts naar de manier waarop iemand staat of loopt, de precieze plek van de pijn en het effect op de pijn wanneer men bepaalde bewegingen maakt. De arts kan ook verschillende proeven doen, bijvoorbeeld de proef van Lasègue.

De vragen die de huisarts stelt, geven vrijwel altijd een duidelijke diagnose. Maar als de huisarts niet helemaal zeker is van de diagnose, kan hij iemand doorverwijzen naar een medisch specialist. De medisch specialist heeft een grotere kennis van zeldzaam voorkomende problemen en kan daar verder onderzoek naar doen. Als u door de huisarts wordt doorverwezen, betekent dit niet meteen dat er iets ernstigs aan de hand is.

Het maken van röntgenfoto's heeft in het geval van lage rugklachten geen zin. Bij een röntgenfoto of een MRI-onderzoek worden beelden van de rug gemaakt. Het blijkt dat op deze beelden bijna altijd afwijkingen aan de rug te zien zijn. Toch hebben de meeste mensen geen klachten door die afwijkingen. Maar het omgekeerde kan ook: mensen met ernstige rugklachten waarbij geen afwijking op de röntgenfoto of MRI-scan te zien is. Er is dus meestal geen verband tussen de 'afwijkingen' die op de beelden te zien zijn en het al dan niet hebben van rugklachten.

Als er geen oorzaken worden gevonden, is er sprake van 'gewone' lage rugpijn, door artsen wordt dit ook wel 'a-specifieke rugpijn' genoemd.


Wat kan helpen?

Advies

Rugboekje verkrijgbaar bij de huisarts. (Kenniscentrum AKB, Decennium)Voor iemand met een aanval van rugpijn, is het verstandig er zelf iets aan te doen. Het is belangrijk niet bang te worden van de pijn of bewegingsangst te ontwikkelen. Pijn is een signaal van het lichaam maar betekent niet direct dat er iets beschadigd is. De pijn gaat meestal vanzelf over. Het kan helpen om dit te beseffen. Onder Zelfhulp bij lage rugpijn zijn meer tips te vinden om het lichaam goed werkend te houden.

Medicijnen

Een voor de hand liggende methode om rugpijn te bestrijden is natuurlijk het gebruik van pijnstillers. Naast pijnstillers kunnen er bij erge pijn ook spierverslappers voorgeschreven worden of opioïde pijnstillers. Medicijnen kunnen helpen om door de ergste pijn heen te komen, maar geven geen oplossing van het probleem.

Geen bedrust

Voor iemand die net rugpijn heeft, is het belangrijk om rust af te wisselen met voldoende inspanning en activiteit. Bedrust is niet aan te raden, uit onderzoek is gebleken dat bedrust zelfs averechts werkt doordat de spieren verslappen. Ontspannen is goed maar blijf zeker niet langer dan drie dagen in bed liggen!

Andere behandelingen

Er zijn veel behandelingen die worden aangeboden maar het wil niet zeggen dat die ook daadwerkelijk helpen. In elk geval is nog niet met onderzoek aangetoond welke behandeling effect heeft bij acute lage rugpijn. Sommige mensen willen toch graag een behandeling en het kan dat iemand er voor zijn of haar gevoel baat bij heeft.

De volgende behandelingen worden toegepast bij lage rugpijn: fysiotherapie en oefentherapie Cesar/Mensendieck. Hiervan is aangetoond dat ze een gunstig effect kunnen hebben op de klachten.

Van andere behandelingen die toegepast kunnen worden, is niet aangetoond dat ze daadwerkelijk helpen de klachten te verminderen. Deze behandelingen zijn TENS, massage, acupunctuur, rugschool, ruggordels, thermotherapie, UKG, chiropractie, cognitieve gedragstherapie, manipulatie van de wervelkolom, homeopathie, alternatieve geneeswijze, chiropractie/manuele therapie en electrotherapie.

Tillen en overgewicht

Het is verstandig om de rug niet verkeerd te belasten. De rug is een sterke constructie, vooral als de rugspieren goed ontwikkeld zijn. De een heeft een sterkere rug dan de ander. Bij het tillen kan men het beste zo te werk gaan: buig door de knieën en houd de last zo dicht mogelijk tegen het lichaam. Mannen kunnen wat zwaarder tillen dan vrouwen. Iemand die niet gewend is om te tillen, kan beter niet opeens iets zwaars gaan optillen. Vaak kan iets zwaars in lichtere porties worden verdeeld of kan iets op een karretje worden vervoerd. Til nooit iets dat eigenlijk te zwaar is.

Mensen met overgewicht lopen meer kans op rugpijn. Al valt iemand met overgewicht maar één kilo af, dat helpt al om de kans op rugpijn te verlagen.

Bij vrouwen kunnen zware borsten ook tot rugpijn leiden, rugversterkende oefeningen kunnen hierbij gunstig zijn. Rugpijn kan soms een reden zijn voor een borstverkleining.

Zelfhulp boekje

Wilt u meer weten over wat u zelf kunt doen tegen lage rugklachten? In het boekje 'Zelf iets doen aan lage rugpijn', uitgegeven door het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en klachten bewegingsapparaat (Kenniscentrum AKB) en het Decenniumbureau van het Bewegingsapparaat, vindt u meer informatie. Het boekje beschrijft op een duidelijke manier welke rol u zelf kunt spelen in de controle van de pijn. U kunt uw huisarts om het boekje vragen.


Wie kan helpen?

De huisarts zorgt over het algemeen voor de behandeling of begeleiding van mensen met rugpijn. De huisarts zal niet direct verder onderzoek laten doen of iemand doorverwijzen naar een fysiotherapeut, een oefentherapeut van Cesar/Mensendieck of een orthopeed. Dit doet de huisarts als de klachten langer dan zes weken aanhouden. Sinds 1 januari 2006 is er echter geen verwijsbriefje meer nodig van de huisarts voor fysiotherapie. Vanaf deze datum is fysiotherapie voor iedereen direct toegankelijk.

Als iemand door lage rugklachten verzuimt van het werk, kan de bedrijfsarts of de bedrijfsverpleegkundige bij de begeleiding betrokken worden. Ook is het mogelijk dat men te maken krijgt met een verzekeringsarts, een revalidatiearts of een ergotherapeut. Zie hiervoor 'Behandelaars'.

Als pijnklachten langer aanhouden, kan ook een pijnspecialist bij de behandeling betrokken worden.


Ermee leven

Veel mensen in Nederland hebben last van lage rugpijn. Rugpijn is vervelend en kan veel invloed hebben op allerlei aspecten van het dagelijks leven. Het is daarom belangrijk om de pijn vanaf het begin onder controle te hebben. Rugpijn gaat meestal vanzelf over en in de controle van de pijn kunnen mensen zelf een belangrijke rol spelen door bijvoorbeeld actief te blijven bewegen en oefeningen te doen. Zie hiervoor het menu 'Het lichaam werkend houden'.

Over rugpijn bestaan enkele hardnekkige misverstanden. Veel mensen denken dat rugpijn altijd op ernstige schade aan de rug wijst, maar dat is niet zo. Verder hebben mensen het idee dat ze bewegingen moeten vermijden totdat de pijn is verdwenen maar ook dat is een misverstand: rust werkt zelfs averechts. Uit onderzoek is gebleken dat door actief te blijven de klachten sneller verdwijnen dan dat wanneer men in bed blijft liggen.

Veel mensen passen hun leven op een verkeerde manier aan de rugpijn aan, vermijden activiteit en beweging. Daarmee kunnen ze, onbedoeld, hun rugpijn in stand houden. De beste aanpak van rugpijn is zoveel mogelijk actief te blijven en op een normale manier te blijven bewegen.

Mensen met rugpijn aan het woord: "Het verbaasde me dat de huisarts zoveel vragen stelde. Of ik me veel zorgen maakte over de rugpijn, of ik verzuimde van mijn werk, of ik pijnstillers gebruikte, of ik nog sportte& Eerst snapte ik niet waarom hij dat vroeg. Later legde hij me uit dat hij wilde weten hoe actief ik nog was. Het blijkt dat mensen die actief blijven, beter herstellen van hun rugklachten dan mensen die rust nemen...". (Uit: Zorgboek Rugpijn).

Bronnen:

  • Boekje 'Zelf iets doen aan lage rugpijn', Zorgboek Rugpijn uitgave Stichting September (2006 ISBN-13: 978-90-8648-004-3)

Online bronnen:

  • [1]; Kenniscentrum Arbeid en Klachten Bewegingsapparaat; Nederlands Huisartsen Genootschap; [2]


Gerelateerde onderwerpen

Bron:

  • Werkend lichaam

Youtube

  • Rekoefeningen [3]
  • [4]
  • Rugschool [5]
  • Fysieke belasting in werk[6]
  • Rugklachten[7]