DBC
Een diagnosebehandelingcombinatie, normaal aangeduid met DBC, is een code in de gezondheidszorg die het geheel van een geleverd zorgproduct omschrijft. De DBC-systematiek vervangt in Nederland sinds 1 januari 2005 de oude manier van ziekenhuisfinanciering.
Inhoud
Aanleiding
Het grootste deel van de ziekenhuiszorg werd sinds 1988 bekostigd met behulp van vaste tarieven. Er is hierbij sprake van een functiegerichte bekostiging waarbij Ziekenhuizen een budget ontvangen, dat jaarlijks in overleg met de ziektekostenverzekeraars wordt vastgesteld. Het budget bestaat uit een vast deel en een variabel deel. Het vaste deel van het budget bestaat voor een deel uit vastgoedkosten (rente, afschrijving gebouwen en gebouwgebonden installaties), een deel dat gebaseerd is op het aantal inwoners dat aan het ziekenhuis wordt toegerekend en een deel dat gebaseerd is op de capacieiteit van het ziekenhuis, uitgedrukt in aantal bedden en aantal erkende fulltime specialisten. Het variabele deel is gebaseerd op het aantal opnamen, verpleegdagen, (eerste) polikliniek bezoeken, dagbehandelingen en enkele nader vastgestelde zeer kostbare medische verrichtingen. De medisch specialisten, waarvan de meeste vrijgevestigd, dus niet in loondienst, werkzaam zijn werden tot 1995 afzonderlijk betaald op basis van het aantal medische handelingen dat zij verrichten tegen landelijk vastgestelde honorariumtarieven. Midden jaren '90 is de koppeling met het aantal medische handelingen losgelaten en werd het honorarium op ziekenhuisniveau vastgesteld op basis van een lumpsumregeling. Noch de tarieven van het ziekenhuis, noch die voor het honorarium van de medisch specialisten sloten aan op de werkelijk gemaakte kosten, respectievelijk de werkelijk geleverde inzet. Daarmee werden ziekenhuizen onvoldoende beloond voor goede prestaties of afgerekend op ondermaatse prestaties.
In 1993 adviseerde een door het kabinet ingestelde commissie onder leiding van oud minister-president Barend Biesheuvel, om de prestaties van het ziekenhuis en van de medisch specialisten uit te drukken in zogenoemde zorgproducten en de tarieven voor die producten te baseren op basis van de tussen ziekenhuis en ziektekostenverzekeraar overeen te komen reëel te maken kosten, respectievelijk geleverde inzet van de medisch specialist. Aldus zou een aanzet kunnen worden gegeven voor een meer marktconforme bekostiging van het ziekenhuis en van de medisch specialistische hulp.
Definitie
Een DBC is een weergave van alle activiteiten en verrichtingen die een patiënt in het ziekenhuis doorloopt gedurende een vastgestelde periode (voor een chronische aandoening wordt voor deze periode 1 jaar gebruikt). Een DBC beschrijft met vier codes (zorgtype, zorgvraag, diagnose, behandeling) met welke klacht en hoe een patiënt het ziekenhuis binnenkomt, welke diagnose er gesteld is, en het beschrijft de voorgenomen behandeling. Ziekenhuizen mogen alleen tarieven in rekening brengen voor DBC's. Aan een groot deel van de DBC's (het zogenoemde segment A) is door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een tarief toegekend. De rest van de DBC's (segment B) heeft slechts ten dele een vast tarief; het overige deel is 'onderhandelbaar'. Segment B omvatte het eerste jaar ongeveer 10% van de ziekenhuiszorg, vooral electieve (niet-spoedeisende) zorg. Het ziekenhuis en de zorgverzekeraar worden geacht hierover met elkaar in onderhandeling te treden. Hierdoor wil het Nederlandse Ministerie van VWS marktwerking in de zorg faciliteren. Op 1 januari 2009 zal zo'n 34% van de DBC's vrij onderhandelbaar worden. Het ministerie van VWS wil dit percentage de komende jaren verder verhogen. Het doel is uiteindelijk, dat in 2011 65 tot 70% van de ziekenhuiszorg vrij onderhandelbaar is.
De komende jaren worden nog een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo wordt de lumpsumregeling voor specialisten afgeschaft en zijn per 1 januari 2008 de spoedeisende hulp dbc's afgeschaft. Het is op dit moment nog onduidelijk of maatstafconcurrentie doorgevoerd zal gaan worden.
Doel
Tot en met 31 december 2004 werden verrichtingen, uitgevoerd bij een patiënt, apart gedeclareerd. Kortweg komt het hierop neer: hoe meer verrichtingen een ziekenhuis of medisch specialist bij een patiënt uitvoerde, des te meer kon er gedeclareerd worden. Dit zou inefficiënt werken in de hand werken. De DBC-systematiek brengt hier verandering in. Sinds 1 januari 2005 mogen alleen nog DBC's gedeclareerd worden. Eén DBC staat voor de complete behandeling van een patiënt, bijvoorbeeld een total hip operatie. Voor alle behandelingen, onderzoeken, operaties en opnames die de patiënt voor de total hip moet ondergaan wordt slechts één DBC gedeclareerd. Er is dus sprake van één declarabel product (de DBC) die het geheel aan ziekenhuisactiviteiten van een patiënt in het kader van een bepaalde zorgvraag omvat. Op deze manier zou efficiënt werken gestimuleerd worden: een ziekenhuis ontvangt een vast (gemiddeld) bedrag per behandeling en ook de medisch specialist ontvangt een vast uurtarief. Hiermee wordt beoogd dat ziekenhuizen en medisch specialisten efficiënter werken en op die manier kan marktwerking in de gezondheidszorg ontstaan. Ziekenhuizen kunnen namelijk met elkaar gaan concurreren op basis van prijs en kwaliteit.
Invoering
De invoering van deze revolutionair nieuwe manier van registreren en declareren heeft wat voeten in de aarde gehad en is omstreden. De systematiek is per 1 januari 2005 ingevoerd. De (gedeeltelijk) vrije prijsvorming die voor een deel van de ziekenhuiszorg (het zogenoemde segment B) geldt, is - door vertraging van de behandeling van het wetsvoorstel WTG ExPres in de Eerste Kamer - met ingang van 1 februari 2005 ingevoerd.
Per 1 januari 2006 is 10% van de DBC's vrij onderhandelbaar. Vanaf 2008 wordt dit percentage opgeschroefd naar 20% en vanaf 2009 naar 34%. Stapsgewijs wordt er toegewerkt naar 65 tot 70 % vrij onderhandelbare prijzen in 2011.
Gevolgen voor de patiënt
Het grootste deel van de patiënten ontvangt geen rekening; die gaat rechtstreeks naar de zorgverzekeraar. Voor de patiënt die de rekening wel krijgt, geldt het volgende. De rekening die een patiënt van het ziekenhuis ontvangt, is door de invoering van de DBC slechter controleerbaar geworden dan voorheen. Onder de oude regeling stonden alle uitgevoerde verrichtingen apart op de nota. Dit was redelijk controleerbaar, omdat de verrichtingen overeen kwamen met hetgeen de patiënt had 'meegemaakt' (een bezoek aan de polikliniek, een aantal dagen in het ziekenhuis, de operatie, de gemaakte röntgenfoto's). Bij een DBC staat er een begin- en een einddatum van de behandeling, een korte, vaak uit afkortingen bestaande, omschrijving en verder veel coderingen (DBC-code, declaratiecode). Of de juiste DBC in rekening wordt gebracht is zonder verdere informatie (die zonder kennis op dit terrein te hebben niet gemakkelijk is te verkrijgen) in de meeste gevallen voor de patiënt niet controleerbaar.
Patiënten die van tevoren weten dat ze de behandeling zelf zullen moeten betalen (bijvoorbeeld in het geval van bepaalde vormen van plastische chirurgie) kunnen van tevoren bij het ziekenhuis informeren naar de prijs van de betreffende behandeling.
Problemen ontstaan als een patiënt voor meer dan één medisch probleem geholpen wordt door hetzelfde (poort)specialisme zoals een diabetespatiënt die ook behandeld wordt voor nierfalen. Dit wordt een parallelle DBC genoemd en die zorgen voor problemen met de declareerbaarheid van de extra complexe zorg. Schertsend worden DBC's ook wel De Bureaucratische Crisis of Debiel Bureaucratisch Circus genoemd.
Patiëntprivacy/medisch beroepsgeheim
Een extra probleem doet zich voor omtrent de privacy van de patiënt. De DBC-codes worden voor declaratie-doeleinden overgedragen aan de zorgverzekeraars. Aan de hand van de codes is te achterhalen welke diagnoses de patiënt heeft gekregen en welke behandelingen die daarvoor heeft ontvangen. De bedoeling hiervan is dat de verzekeraars de kwaliteit van de behandelingen, per aandoening, van de verschillende instellingen, in kaart kan brengen. Om zo patiënten, voor een bepaalde aandoening, te verwijzen naar die instellingen die daarvoor het beste zijn. Omdat de verzekeraar via de nota diagnoses kan herleiden bestaat er zorg over de scheiding van informatie tussen de afdelingen binnen een verzekeringsmaatschappij (denk aan een gevoelige diagnose als AIDS en de lopende levensverzekeringspolis).
Externe links
- DBC-Onderhoud
- Stichting DBCvrij.nl het bewaken en beschermen van de privacy van de patiënten/cliënten
<google uid="C02" position="none"></google>
